Miniminnacık bedenleriyle “pat” diye geliveriyorlar dünyaya… Anne-babanın sabırsız bekleyişi, bu kez yerini şaşkınlık ve korkuya bırakıyor! Ama yenidoğan alanında uzmanlaşmış hekimlerin kontrolünde olunduğunda, endişeye gerek yok… Buna karşın, vaktinde doğmuş bebeklerden çok daha fazla bakım ve özen istiyorlar. Acıbadem Fulya Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ve Yenidoğan Yoğun Bakım Sorumlusu Dr. Ülkü Tıraş, anne sütünün prematüre bebekler için vazgeçilmez olduğunu söylüyor!
37 haftadan önce doğan bebekler prematüre olarak nitelendiriliyor. Hatta kimi minikler çok daha aceleci olup 24 haftalıkken bile doğabiliyorlar. Onlara da “ileri prematüre” deniyor. Türkiye’de her yıl, 150 bin prematüre bebek dünyaya merhaba diyor. Peki, prematüre bebekleri hangi sağlık sorunları bekliyor? Anne-babaların nelere dikkat etmesi gerekiyor? Anne sütü prematüre bebeğe neler katıyor? İşte, erken doğmuş miniklerin sağlıklı gelişimleri için A’dan Z’ye dikkat edilmesi gerekenleri Acıbadem Fulya Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı aynı zamanda Yenidoğan Yoğun Bakım Sorumlusu Dr. Ülkü Tıraş ile konuştuk…
Prematüre Doğum Oranı Artıyor
24 haftalıkken bile “özgürlüğünü” ilan eden bebekler var. Hal böyle olunca da, özellikle de “ileri prematüre” bebek ebeveynlerinin eli ayağına dolaşıyor, endişeleri kaçınılmaz oluyor. Prematüre doğuma birçok faktör yol açabiliyor. Bunlar arasında, gebelikte takipsizlik, çok aşırı hareket, obezite, annenin rahminin erken açılması sayılabiliyor. Bazen de, hiçbir neden olmaksızın da erken doğum yaşanabiliyor. Dünyada ve Türkiye’de prematüre bebek doğumların hızla arttığı biliniyor. Bebek ölüm nedenleri arasında ise prematüreler, önemli bir yer işgal ediyor. Yine hem Türkiye hem dünyada, son yıllarda yenidoğan ve prematüre bakımında ciddi gelişmeler sağlanmış olmasına karşın, prematüre doğum oranlarının azaltılması konusunda belirgin bir ilerleme kaydedilemediği görülüyor.
Anna Sütü Eşsiz Bir Besin
Anne süt bebekler için eşsiz besin kaynağı şüphesiz… Prematüre bebeklerdeyse, anne sütü ile beslenme çok daha önemli! Yapılan çalışmalar gösteriyor ki; anne sütü ile beslenen prematüre bebekler, anne sütünden yoksun olanlara göre çok daha hızlı gelişiyor… Prematüre bebek sahibi annelerin sütü, içerdiği besin değeri açısından; zamanında doğum yapmış bir annenin sütünden çok farklı. Minik yavrusunun ihtiyacını karşılayacak tüm unsurları barındırıyor. Kısacası, anne sütü prematüre bebek için fiziksel ve ruhsal gelişiminden enfeksiyonlara dek eşsiz şifa kaynağı!
Dr. Ülkü Tıraş anne sütünün önemini şöyle vurguluyor:
“Prematüre bebeğin annesi, kendi bebeğine özel, onun bağışıklık sistemini daha güçlendirici, proteinden daha yüksek beslenmesini sağlayacak süt üretiyor. Anne sütü gelmeye başlar başlamaz, bebek alamasa bile bizim kontrolümüzde bebeğin anne sütü almasını sağlıyoruz. Tabii küçük oldukları için bazen direkt ememiyorlar. Ama hastaneden çıkmadan önce anneyi emebilir hale gelmesi gerekiyor. Ve mutlaka evde de anne sütüyle beslenmeye devam etmeleri gerekiyor.”
Anne sütüyle beslenen prematüre bebeklerin fiziksel ve ruhsal gelişimleri, anne sütünden yoksun olanlara göre çok daha hızlı ve sağlıklı oluyor. Özellikle de enfeksiyonlara yatkınlığı azalıyor ki, en korkulan da enfeksiyonlar! Bağırsak problemleri de, anne sütü alan bebeklerde, formül mama alan bebeklere göre daha az görülüyor. Üstelik anne-bebek arasındaki bağın güçlenmesi ve annenin, bebeğini daha çabuk sahiplenmesi açısından da “emzirme” çok büyük önem taşıyor.
Kış Aylarında Enfeksiyonlar Korkutuyor
Prematüre bebekler ne kadar erken doğarsa, o kadar fazla sağlık problemi ile karşı karşıya kalıyor. Akciğerlerin gelişmemiş olması nedeniyle, ilk zamanlarda özellikle solunum sistemi sorunları kaçınılmaz. Yine bu bebeklerde enfeksiyon riskleri çok daha yüksek. Beyin kanaması riskinden ciddi bağırsak enfeksiyonlarına, göz sorunlarından kalp ve akciğer yetmezliğine birçok sorun yaşanabiliyor. Bu nedenle iyi bir takip hayati önem taşıyor. Prematüre bebeklerin ileriki dönemlerde de sıkı takip altında tutulması şart! Zira, ileri derecede erken doğmak, okul çağlarında; öğrenme bozuklukları, dikkat dağınıklığı ve hiperaktivite bozuklukları gibi sorunlara yol açabiliyor.
Grip Aşısı Olun!
Dr. Ükü Tıraş, özellikle kış aylarının prematüre bebekler için büyük risk oluşturduğunu vurguluyor. Zira, üst ve alt solunum yolları enfeksiyonları en fazla kışın görülüyor. Eve gelen ziyaretçilerin enfeksiyon etkeni taşıma riski nedeniyle eve çok ziyaretçi alınmaması önemli. El temizliğine çok dikkat etmek gerekiyor. Çünkü prematüre bebek, cilt yoluyla bile çok kolay enfeksiyon alabiliyor. Ve aşılar… 32 haftadan önce doğan çok riskli bebeklerde kış mevsiminde aşılarına ilave RSV denilen bir virüse karşı koruyucu olarak aşı yapılması gerekiyor. Bu bebeklerin aşılarının kesinlikle ihmal edilmemesi gerektiğini vurgulayan Dr. Ülkü Tıraş, prematüre bebeği olan aile bireylerinin de , grip aşısı olmalarını öneriyor: “Çünkü 6 aydan küçük bebeklere grip aşısı yapamıyoruz. Bu bebekleri griple başlayıp, devamında daha ağır hastalıklara gidebilen durumlardan koruyabilmenin en iyi yolu, ailenin tüm bireylerinin anne dahil grip aşısı yaptırmalarıdır!”
Prematüre Bebeğin Evde Bakımı Nasıl Olmalı?
Prematüre bebeklerin bakımının çok daha hassas olması gerekiyor. Emzirmeden el temizliği ve hijyene, odanın ısısından yatış şekline dikkat edilmesi gereken pek çok unsur var. Örneğin, prematüre bebeklerin cilt altı yağ dokusu yetersiz olduğu için vücut ısılarının koruyamaması çok sık karşılaşılan bir problem. Zamanında doğmuş bebeklere göre daha çabuk üşüyorlar. Bu nedenle vücut ısılarının korunması için uygun boyutta, pamuklu kıyafetler giydirilmeli. Oda sıcaklığı 24-26 derece arasında olmalı. Ancak bebeğin –vücut sıcaklığı, ortam sıcaklığı ile değişeceği için gün içinde birkaç kere takip edilmeli. Bebek yatağı yanında yumuşak koruyucular, yastıklardan kaçınılmalı. Tüm bebekler için tavsiye edilen uyuma pozisyonu, sırtüstü yatış. Ancak prematüre bebeklerde “Ani Beşik Ölümü Sendromu” daha sık görüldüğünden yatırılma pozisyonuna çok dikkat edilmesi gerekiyor. Ayrıca başlarında kalıcı şekil bozukluklarına neden olmamak için bebeğin yatış pozisyonu 3-4 saatte bir değiştirilmeli. Dr. Ülkü Tıraş, prematüre bebeklerin haftada en az 2 kez yıkanabileceğini söylüyor. Bebeğin alt bakımınınsa sadece su ve pamuk ile yapılması, pişik olmadıkça krem kullanmaktan kaçınılması gerekiyor.
0 Yorumlar